Söke Yörükleri
1071'den sonra İran üzerinden. Anadolu'ya Türk Boylarının göçleri başlamıştı. Bu göçler özellikle Moğolların Harzemşahlar devletini yıkması üzerine (l23l) büyük boyut kazanarak 1300'lere, daha sonra da azalarak 1517 yılına kadar sürdü. 1187, 1232, 1244 ve 1270 yıllarındaki büyük göç dalgasıyla Orta Asya, Sibirya, İdil-Ural ve Kafkasya'dan 24 veya 48 (günümüzdeki ) Türk boyundan değişik oranlarla aileler gelerek Anadolu'ya yerleştiler. Selçukluların, Yörükleri iskan ettiği esas bölge Aydın, Balıkesir ve Muğla yöresidir
Selçuklular, Orta Asya'dan göçle gelen Türkleri; meşguliyetlerine uygun olan yerlere (Örneğin: Esnaf ve sanatkarları şehirlere, çiftçileri ovaya, bahçe tarımı yapanları dere kenarlarına) ve genelde de boy olarak topluca yerleştiriyordu veya bir bölgeyi fetheden komutana orasını tahsis edip, boyunu da buraya iskan ediyor, İçişlerinde geniş yetki ve serbesti tanıyarak bu beyi, bölgenin yöneticisi ve uç beyi olarak görevlendiriyordu.
Yörüklerin Yerleştirildikleri Yöreler:
1- Aydın Beyliği'nin Kurulduğu (1320-1390) Aydın ve Çevresi.
2- Osmanlı Beyliği'nin Kurulduğu Bilecik, Bursa çevresi.
3- Karasi Beyliği'nin Kurulduğu Balıkesir, Çanakkale çevresi .
4- Saruhanlı Beyliği'nin Kurulduğu Manisa çevresi.
5- Germiyanlı Beyliği'nin Kurulduğu Kütahya çevresi.
6- İnançoğulları Beyliği'nin Kurulduğu Denizli çevresi.
7- Karaman-Karamanlı Beyliği'nin Kurulduğu Karaman, Konya, Mersin
çevresi.
8- Tekeli-Teke Beyliği'nin Kurulduğu Antalya çevresi.
9- Hamit Beyliği'nin Kurulduğu Isparta, Burdur Çevresi
10- Menteşe Beyliği'nin Kurulduğu Muğla çevresi.
11- Ramazanoğlu Beyliği'nin Kurulduğu Adana çevresi.
12- Dulkadirli Beyliği'nin Kurulduğu KahramanMaraş çevresi.
13- Kozan Beyliği'nin Kurulduğu Kozan Çevresi
Yörükler bu beyliklere kurucu veya asli unsur olarak katılmıştır. Yörüklerin Anadolu'ya ilk geldiklerinde yoğun olarak yerleştirilip yaşadıkları ilk bölge Aydın, Balıkesir ve Muğla çevresidir. Osmanlılar, 1700-1880 yıllarında dış yenilgilerle devlet düzeninin sarsılması, otorite boşluğu özellikle vergi ve yargıdaki haksızlıklar, eşkiyalığın yaygınlaşması, yöneticilerin rüşvet ve haraç almaları, aşırı vergi ve uzun süreli (4-10 yıl gibi) askere almak amacıyla halka baskı ve zulmünü arttırmasıyla başlayan iç isyanları önlemek ve bastırmak için alınan tedbirler sırasında Yörük Obalarını da parçalayıp onlu-yirmili çadır grupları halinde başka bölgelere dağıttı. Adana, KahramanMaraş, Hatay ve Gaziantep taraflarında Yürüklere "AYDINLI" denilmesinin nedeni budur.
KAYITLARA GÖRE SÖKE VE ÇEVRESİ YERLEŞMELERİ
1595 - 1603 yılları arasında, dokuz yıl saltanatta kalan onüçüncü padişah 3. Mehmet zamanında Söke'ye AKÇAŞEHİR deniliyordu.
Bu tarihte İSABALI Aşireti ve ALANYUTLU Alayundlu (alaca atlı, iyi atlı), Aşireti, Akçaşehir'e yerleştiler. Alanyutlu Aşiretinin bir bölümü bu tarihte BALAT'a gidip yerleştiler.
Tarihte Ege
1687-1691 yılları arasında, dört yıl saltanatta kalan, yirminci padişah 2. Süleyman zamanında. M.S. 1691 yılında DANİŞMENT'lilere ait-olan KARA ALİ, CİVANŞİR, BÜYÜK SELMANLI, KÜÇÜK SELMANLI, KAŞIKÇI, GÖLGİR ve SERMANYELİ isimleriyle anılan cemaatler Söke ve çevre köylere gelip yerleşmeye-başladılar.
Bu cemaatlerin hangi köylere ne kadar yerleştikleri hakkında bir bilgi bulunamadı.
1687-1691 yıllarında , hayvancılık yapan göçebe yörüklerden HORZUMLULAR aşiretine bağlı bir kısım insanlar Özbaşı Köyüne yerleştiler.
Göçlerden
1703-1730 yıllan arasında yirmiyedi yıl saltanatta kalan yirmiüçüncü padişah III.Ahmet zamanında yani 1717 tarihlerinde Oğuz boylarından GÜZELBEYLİ, KÜÇÜKLÜ, SAÇIKARALI, SARITEKELİ cemaatlerinden olan yörük göçebe aileler Söke ovasına yerleştiler.
ALANYUNTLU'lar Balat'a yerleşti.SARITEKELİ, KARATEKELİ, BOZTEKELİ gibi isim alan cemaatler Antalya yöresinden Oğuzların Tekeli yörüklerindendirler. Bu Tekeli yörükleri, Anadolu'nun doğusuna, batısına, kuzeyine güneyine dağılan Oğuz (Türkmen) ailelerindendirler.
Bu cemaatler, daha ziyade kışın SÖKE, KIRIKİÇİ, AKKÖY, YENİHİSAR (DİDİM) ve GERMENCİK yörelerinde kalıcı gruplar oluşturmuşlar ve yerleşik düzene geçmişlerdir.
Gene 1717 yılında KARSAK veya VARSAK aşireti Akçaşehir, Koçarlı, Aydın ve Balat'a yerleştiler.
1703 ve 1730 yılları arasında yirmi -yedi yıl saltanat süren Osmanlı Padişahı III.Ahmet'in son zamanlarında ve 1730-1754 yılları arasında yirmidört yıl saltanat süren, yirmidördüncü padişah I.Mahmut zamanının sonlarına kadar, bu iki padişahın hüküm sürdükleri zamanlarda Oğuzlar'm büyük aşiretlerinden biri olan KAÇAR veya GACAR diye isimlendirilen yörük aşireti önce Germenciğe, Koçarlıya sonra Söke ve köylerine yerleşmeye başladılar.
Yörükler bölümünde bu konuda ek bilgiler mevcuttur
Gösterim: 7285